Bir manzara-i memat [1]
I Dağ kadar vasfına hakkıyla sezâ bir hayvan, Kahraman kanlı, yiğit gövdeli mahlûk-ı azîm, Burç ve baruyu sürükler koca bir heykel-i can Bir derin sancı ile hâka serilmiş yatıyor; Doluyor dide-i pür-hununa bir hiss-i elim, Âhenin-i kalbine bir sîh demâdem batıyor! Engerek dişleri katil vecan yerleşmiş Rişte-i hâne, kemirmekte hayatın özünü; Yine bir azm-i mücahidle bu gevher-i tıynet Cürha-i kalbini almış, yatıyor bi-hareket! Tiğ-i mesmum-u ecel hücre-i ruhu deşmiş, Ölümün gölgesi tutmuş o münevver gözünü, Yine bir sabr-ı necibâne, büyük bir ikdam İle eyler gibi rahat döşeğinde âram! II Şimdi birdenbire can attı yerinden… Eyvah Acı, dehşetli acı mahv ediyor takatini… Eder etrafına ümit-ter hamele-i nigâh; İnliyor, ağlıyor en ağlatıcı bir sesle… Hayvanın kim duyacak velvele-i mihnetini? Söylüyor, çırpınıyor… Sancı biraz durdu hele… Kocaman bir kaya şeklinde yuvarlandı yere… Yine doğruldu; fakat kalkamıyor zaafından! Yerde yattıkça da keskin, yakıcı hançerler Deşiyor böğrünü; insan gibi artık inler, İnler, inler… Kapamış gözlerini bi-çare, Acı duymaz gibidir şimdi… Zavallı hayvan Yine bir savlet şîrane ile can attı, Kendini cebhe-i dîvara kadar fırlattı! III Şimdi son azm-i hayat, en acı an-ı gayret: Tepinip çırpınıyor; bir heyecan-ı asâbi Tutuyor cismini: hain ölüme pür-hiddet Tekmeler fırlatıyor: alçağı ber-bâd edecek! Pusu ağzında kalan bir yiğitin kalbi gibi Kalbi leb-rîz-i cesaret; urup imha etmek Ona âsan geliyor!… Ah hayat-ı mevhum Böyle rabt eyliyor amaline hayvanı bile!… Düştü bi-çare yığıldı… Kanı dökmüş, nefesi Bir derin harhara; gittikçe boğulmakta sesi… Nakş olundu gözünün cevfine lafz-ı mâdum, Şimdi bir mevt-i mücessem bu muazzam kütle! Dişleriyle sırıtıp nîm açılan ağzından, Ölümün gözleri güya ölüyor gayz-efşan!
23 Mayıs, 1316 (1898/1899) Ali Ekrem (Bolayır)
[1] Dokuz sene evvel yazılan bu şiirin bir kelimesinin bile intişarına kat’iyen müsâde edilemeyeceği sansür tarafından şiirin üzerine keşide edilen çifte hatt-ı butlandan fazla bir kayd ile müsveddenin kenarına da tahşiye olunarak beyan edilmiş idi!
“Bir manzara-i memat”, SALT Araştırma, https://archives.saltresearch.org/handle/123456789/96699
Salt Muharrir 